Wat is ABA?
ABA is een effectieve geïndividualiseerde vorm van behandeling en begeleiding, gebaseerd op de specifieke kenmerken (sterke en zwakke punten) van iedere cliënt. De sterke en zwakke punten worden vastgesteld aan de hand van een zeer uitgebreid assessment proces zoals bijvoorbeeld de hierboven beschreven VB-MAPP (Verbal Behavior – Milestones Assessment and Placement Program, Sundberg, 2008) of de ABLLS-R (Assessment of Basis Language and Learning Skills – Revised, Partington, 2006). Op basis van deze informatie worden specifieke doelen vastgesteld en strategieën ontworpen door de toegepaste gedragsdeskundige (Board Certified Behavior Analyst, BCBA of Board Certified assistant Behavior Analyst, BCaBA) die dan door een daartoe speciaal opgeleide trainer worden geïmplementeerd (Registered Behavior Technician, RBT). De BCBA blijft het behandelingsplan overzien en past het voortdurend aan gebaseerd op de vooruitgang die de cliënt maakt.

Het is wetenschappelijk aangetoond dat behandeling en begeleiding gebaseerd op de methodes en principes van de toegepaste gedragsanalyse (ABA) tot meetbare verbeteringen zal leiden (evidence-based). Er wordt gebruik gemaakt van alle relevante informatie die 60 jaar onderzoek op het gebied van de toegepaste gedragsanalyse heeft opgeleverd.

De ABA behandeling omvat een groot aantal verschillende strategieën zoals het onmiddellijk beginnen met het aanleren van effectieve manieren om dingen te vragen (via gesproken taal, gebarentaal, of het uitwisselen van pictogrammen), effectief gebruik maken van strategieën om de motivatie te verhogen, alleen maar gebruik maken van positieve bekrachtigers, het aanleren van taalvaardigheden gebruikmakend van de ‘normale’ taalontwikkeling, het tegelijkertijd aanleren van vaardigheden uit verschillende domeinen, gebruik maken van ‘foutloze’ leer procedures om frustratie te vermijden, het gebruik maken van zeer gestructureerde leerervaringen (discrete trials) maar ook gebruikmaken van de leermomenten zoals die zich in het dagelijks leven voordoen (op de speelplaats, in de gymzaal, bij het eten, op de wc, bij het wassen, enz.).

Ook wanneer er ABA begeleiding wordt ingezet worden er individuele doelen opgesteld. Als er sprake is van probleemgedrag bij een kind begint de ABA begeleiding met het analyseren ervan om het vervolgens op een systematische manier aan te pakken. Daarnaast omvat het zorgplan vaak doelen rondom het houden van toezicht, het bieden van begeleiding bij communicatie momenten en het begeleiden van zelfredzaamheid momenten zoals de lunch, toiletgang, handen wassen en aankleden.

ABA staat voor Applied Behavior Analysis en is een vorm van vroegtijdige, intensieve gedragstherapie. De therapie is onder te verdelen in 7 aspecten. 

  1. Toegepast (Applied): behandelingen richten zich op vaardigheden die belangrijk zijn in de maatschappij. 
  2. Gedragsmatig (Behavioral): behandelingen richten zich op meetbaar gedrag. 
  3. Analytisch (Analytic): behandelingen tonen objectief aan dat de gevolgde procedures de gedragsverandering hebben veroorzaakt.
  4. Technologisch (Technological): behandelingen zijn zo helder omschreven dat iedere opgeleide trainer ze kan uitvoeren. 
  5. Conceptuele systemen (Conceptual Systems): behandelingen komen voort uit een specifieke en identificeerbare theoretische basis. 
  6. Effectief (Effective): behandelingen veroorzaken sterke, sociaal belangrijke effecten. 
  7. Generaliseerbaarheid (Generality): behandelingen richten zich vanaf het begin op doorwerking van gedragsverandering in nieuwe omgevingen, ook wanneer de behandeling gestopt is.